Еврази ҫыравҫисен пӗрлӗхӗн ертӳҫине хисеплӗ Якуп ÖМЕРОГЛУ доктора

Кипр, Балкан, Еврази ҫӗршывӗсен литературисен пӗрлӗхӗн (КЫБАТЕК) тӗп ҫыруҫине хисеплӗ Мевлӳт КАПЛАН доктора, КЫБАТЕК'ӑн Хисеплӗ ертӳҫине хисеплӗ Феййаз САГЛАМ'а, университет вӗрентӳҫине

Эпир, тӗрӗксен йышӗнчи чӑваш халӑхӗн ҫыравҫисен пӗр ушкӑнӗ, 2023 ҫулхи нарӑс уйӑхӗн пуҫламӑшӗнче пулса иртнӗ хаяр ҫӗр чӗтревӗнче шар курнӑ Турцири тата Сирири хамӑрпа тӑванлӑ халӑхсемпе пӗрле тарӑннӑн, чунтан хурланнине пӗлтеретпӗр.

Далее...

Чӑн пулни

Ӗлӗкрен пыракан йӑлапа, писательсемпе журналистсенчен чылайӑшӗ хушма ят (псевдоним) йышӑнать. Пирӗн редакцире те ҫак йӗрке пурнаҫланса пынӑ. Николай Осипович Падиаров, акӑ хӑй ҫырнӑ статья-заметка айне «Каю» е «Осенин» тесе алӑ пусатчӗ. Петр Иванович Фомин малтан «Хумма Петӗрӗ», каярахпа «Тусли» ятпа ҫыратчӗ. Василий Федорович Чураков «Сарри» хушма хушамат йышӑннӑ. Геннадий Семенович Смаев «Гендоз» пулса тӑчӗ. Мана ӗҫе пуҫӑнсанах юлташсем «Анаткас» ят пачӗҫ.

Далее...

Ку калав историйӗ, хӑйне ҫырас вӑхӑт пекех, вӑрӑма тӑсӑлчӗ. Ҫавӑн евӗрлӗ калав ҫырас шухӑш ман пуҫа 1933—1934 ҫулсенче пырса кӗчӗ пек астӑватӑп. Таҫта пӗр-ик предложенипе ҫырса хуни те пурччӗ пулас хутсем хушшинче. Ун чухне эпӗ Инҫет Хӗвелтухӑҫӗнчеччӗ ӗнтӗ.

1930 ҫулта Самарти иккӗмӗш сыпӑклӑ Чӑваш шкулне хупнӑ хыҫҫӑн эпӗ, ҫав шкулӑн 7-мӗш класӗнчен вӗренсе тухнӑскер, виҫӗ ҫула яхӑн е хамӑр ял колхозӗнче, е Самарпа Ӗпхӳ таврашӗнчи ҫӗнӗ стройкӑсенче ӗҫлекелесе ҫӳрерӗм. Малалла вӗренме май килмерӗ-ха.

Далее...

Ҫӗртме пуҫламӑшӗнче чӑваш халӑх писателӗ Денис Гордеев, Каҫал енчи Асанкасси каччи, нумай калавсемпе повеҫсен хуҫи, хӑюллӑ журналист пурнӑҫӑн 85-мӗш ҫулне утса кӗчӗ. Ӑна шкул ачисем, ентешӗсем, вулакансем уяв тусах хаваслӑн саламланӑ. Манӑн пӗрле ларсах савӑнмаллаччӗ, паллӑ ҫулӑн кашни кунӗ питӗ хаклине палӑртмаллаччӗ — анчах ватлӑх эпир картнине йӑлтах пурнӑҫлама май памасть ҫав.

Институтра пӗрле вӗренни, Нурӑсри ачасен ҫуртӗнче, «Коммунизм ялавӗ» хаҫатра пӗрле ӗҫлени, инҫекурӑмпа тухса калаҫнисем куҫ умӗнчех, кӗнекӳсем - сентре ҫинче.

Далее...

Чӑваш Ваттисен Канашӗн «Халӑх Хуралӗн» сӑмахӗ

1994 ҫулта ноябрӗн 13-мӗшӗнче Чӑваш Республикин Патшалӑх Канашӗ «Чӑваш орфографийӗпе пунктуацийӗн тӳрлетсе тунӑ правилисене вӑя кӗртесси ҫинчен» 88-мӗш номерлӗ Постановлени кӑларнӑ. Икӗ ҫул маларах 1992 ҫулхи мартӑн 11-мӗшӗнче Аслӑ Совечӗн Президиумӗ Чӑваш Республикин тӗпчев институчӗ 1990 ҫулта туса хатӗрленӗ ҫӗнӗ правилӑсене вӑя кӗртесси ҫинчен сӗнӳ йышӑннӑ. Ӑна заседани вӗҫленес умӗн вуннӑмӗш ыйтура кун-йӗркин «вак тӗвексен» («Разное») пунктӗнче тишкермесӗр, вуламасӑр васкавлӑн вырӑсла калаҫса йышӑннӑ.

Далее...

Чӑваш писателӗсен Союзӑн президиумне,

Союз председатӗльне Ольга Куликовӑна

Хиспеплӗ Ольга Григорьевна!

Ӗнер, декабрӗн 4-мӗшӗнче писательсен Союзӗн съездне хутшӑнса курни-илтнипе ҫыратӑп ҫак ҫырӑва. Ҫырмаллах терӗм. Йӗркипе.

1. Съезд пуҫламӑшӗнче пулса-иртнӗ тавлашу-харкашу чӑтма ҫук киревсӗр. Хам курман пулсан ӗненместӗмччӗ те пуль. Ытла та нӗрсӗррӗн тыткаларӗҫ ҫамрӑкраххисем президиумра хушнӑ ӗҫе туса пыракан ватӑ ҫынна «сволӑчь, тух унтан, ват кӑркка, намӑссӑр…» сӑмахсемпе пӗтӗм халӑх умӗнче хаяррӑн тапӑнчӗҫ.

Далее...

Имя чувашского драматурга, актера, сценариста, одного из зачинателей чувашского театра и кино Николая Спиридоновича Айзмана в республике известно если не каждому, то многим и многим: чего стоит его бессмертная комедия «Кай, кай Ивана»! Н.С. Айзман вошел во все исследования о театре, в справочники, энциклопедии, а вот его сына Альберта Николаевича Айзмана знают единицы, хотя на его счету только изданных четыре книги повестей и рассказов.

Литературу Альберт Николаевич очень любил, в Библиотеке ХБК, пожалуй, не осталось книги, которую бы он не прочел, но заниматься сочинительством начал уже в солидном возрасте.

Далее...

Паганини мелодии слушать люблю,

Чудо пьесу — о вечном движении….

Смысл музыки в мыслях ищу и ловлю,

То — попытки мои, постижения.

И пока я живу — я живу, я живу,

И все жажду тому продолжения;

Чтобы мне не во сне, чтобы мне наяву

Сохранить свое место в движении.

И чем ближе ко мне персональный финал,

Жажда жизни острей ощущается.

Что движение вечно, уж кто бы ни знал;

Но, при жизни лишь то отмечается.

А когда я уйду, унесу я с собой

И движенья того осознание;

В философском понятии чувствую сбой —

Но, увы, вот с большим опозданием.

Далее...

Валерий Туркай ыйтнипе 2003 ҫулта тухнӑ Петӗр Ялкирӑн статйине вырнаҫтаратпӑр. Вӑл «Писательсен пӗрлешӗвӗ — 80-ра» ятлӑ. Статья вырнаҫтарма Валерий Туркая, ахӑртнех, пирӗн сайтра пӗлтернӗ «Чӑваш ҫыравҫисем союз юбилейне пухӑнӗҫ» хыпар хистенӗ. Чӑваш ҫыравҫисен пӗрлӗхӗ миҫе ҫулхи юбилейне тата хӑҫан палӑртмаллине ҫак статьяпа паллашнӑ хыҫҫӑн татса пама пулать тесе шутлатпӑр.

«Чӑваш халӑх сайчӗн» тӗп редакторӗ Николай (Аҫтахар) Плотников.

Далее...

Чӑваш Республикинчи Патӑрьел ҫӗрӗ ҫинче ҫуралса ятне-сумне тӗнчене кӑларнӑ Геннадий Айхин ӗнер черетлӗ ҫуралнӑ кунӗ пулчӗ. Вулавӑшсем ку куна палӑртмасӑр хӑвармарӗҫех пулӗ. Анчах сӑмахӑм ятлӑ-сумлӑ ҫынсене асра камсем тытни, камсем манӑҫа кӑларни пирки мар. Ҫӗтӗк кӗнеке ҫинчен. Ҫӗтӗк кӗнеке малашлӑха ҫул уҫнипе уҫманни пирки.

«Геннадий Айхи ҫуралнӑ кун паян», — тесе ҫырнӑ ӗнер Фейсбукри хӑйӗн странцинче Марина Карягина тележурналист, драматург, сӑвӑҫ. «Ун сӑввисене кӗлӗ пек вулатӑп», — пысӑка хурса хаклать ентешне М.

Далее...