12.10.2006 Sveda akademio anoncis nomon de laŭreato de Nobela premio por literaturo - tio estas 54-jaraĝa turka verkisto Orhan Pamuk, kies libroj estas tradukitaj al multaj lingvoj de la mondo. En la lastaj 5-6 jaroj praktike ĉiuj liaj verkoj iĝis akireblaj ankaŭ al rusa leganto: romanoj "La nigra libro", "Oni nomas min ruĝa", "La blanka fortikaĵo" estis eldonitaj en bonegaj tradukoj de Vera Feonova. Ĉi-jare estis eldonitaj ankoraŭ du libroj de Pamuk - romano "Neĝo" kaj libro-eseo "Istanbulo. Urbo de rememoroj". Ankaŭ ĉ-jare la verkisto unuafoje vizitis Rusion.

Antaŭe el turkaj verkistoj plurfoje estis kandidatigitaj al premion de Nobel kaj estis proksimaj al ĝia ricevo klasikulo de turka prozo Jaŝar Kemal kaj poeto de Kipra deveno Osman Tjurkaj, plimulton de sia vivo loĝinta en Britio kaj verkinta en du lingvoj - turke kaj angle.

El verkistoj de tjurka mondo plurfoje estis kandidatigitaj al premion de Nobel rusparolantaj verkistoj de tjurka mondo - kirgizo Ĉingiz Ajtmatov kaj nia samlandano - ĉuvaŝo Gennadij Ajgi. Tamen Orhan Pamuk iĝis la unua tjurklingva verkisto, ricevinta tiun superan literaturan premion de la mondo.

Estas interese, ke la anonco pri atribuo de la premio al Pamuk, kiu malkaŝe parolas pri genocido de armenoj kaj kurdoj dum tempo de Osmana imperio, okazis samtage kun decido de Franca parlamento pri agnosko de genocido de armenoj. Komence de ĉi jaro en Turkio estis kreita kriminala aktaro kontraŭ Pamuk pro liaj politikaj rigardoj al problemo de genocido de armenoj. Cetere, persekutado de verkistoj laŭ politikaj motivoj estas kutima afero en Turkio. Kelkajn jarojn antaŭe pro pli-malpli la sama eldiro oni persekutis Jaŝar-on Kemal. Nur septembre en Turkio okazis ankoraŭ unu proceso - ĉi-foje kontraŭ verkistino Elif Ŝafak pro "insulto de turka spirito" en ŝia romano "Istanbula bastardo".

Pli pri Orhan Pamuk kaj liaj libroj en Esperanto vi povas legi en novembra kaj decembra numeroj de internacia sendependa magazino “La Ondo de Esperanto”.

...