Электронлă вулавăш

Кулленхи япаласенчех çĕнĕ тĕссем выляма тытăнчĕç. Илтĕнмен сасăсем янра пуçларĕç. Çак çĕнĕлĕхсемпе çамрăк пуç ӳсĕрĕлсе кайрĕ.

Вăрахчен вырăнтан тапранмасăр ларчĕ Славик.

Вăхăт каçалла сулăннине пăхмасăрах шăратса çунтаракан хĕвелпе улăх сăртĕнчи çурта пек шурă хурăнсем ирĕле пуçларĕç тейĕн: юхса анчĕç вĕсенчен улăхалла йĕпенсе хуралнă вырăн пек курăнакан мĕлкесем. Поселок çумĕнчи ял кĕтĕвĕ те, макăрашса-мĕкĕрешсе, улăх тăрăх ялалла иртрĕ. Кĕтӳçĕсем выльăхĕсене, ирхинехи пек, хыçалтан хăваласа мар, халĕ хăйсем çинех кĕрсе каяканскерсене пушăпа шартлаттарса та аран чаркаласа, кĕтӳ умĕнче утса пычĕç. Пĕчĕк пĕвере ĕнтĕ кушак пуçлă ăтăр, вăрăм хӳрипе çул тыткаласа, шыв çийĕнченех ишсе çаврăнма тапратрĕ. Пĕверен хăпаракан ăшă пăспа пĕрле шапа хупаххисенчен чĕр хăяр шăрши сарăлчĕ.

Те кăнтăрла ăшă тивнипе, ачан пуçĕ ыратрĕ, ăшĕ пăшрĕ. Тĕттĕмленсен тин килнелле утрĕ вăл. Умра вут-кайăксем пек вылякан поселок çутисем çине тĕлĕкри пек пăхрĕ. Кил умĕнче кăшт тăхтаса тăчĕ: ăнсăртран Эльвирăна тĕл пуласран темшĕн хăрарĕ вăл. Телее, кил умĕнче никам та пулмарĕ. Йăвинче çывăрсах каяйман чĕкеç чĕпписем çеç меллĕрех майлашкаласа вĕркĕлтетеççĕ.

Ним сасă тумасăр асăрханса пӳрте кĕчĕ ача, каçхи сывлăм нӳретнĕ ботинкипе таса урайне йĕрлесе, чĕрне вĕççĕн зала иртрĕ, фортепьяно умне ларса, аллине клавишсем çине хучĕ, анчах та пăтравлă, канăçсăр туйăмсем музыка чĕлхине кĕресшĕн пулмарĕç.

 

* * *

Темиçе кун тĕлĕкри пек пурăнчĕ Славик. Хăйĕнче те нумай çĕнĕлĕх асăрхарĕ.

Канăçсăр шухăшсемпе çĕр варринчех сике-сике тăма та кунĕпе хырăм выçнине туймасăр пӳлĕмре ларма та, аллипе клавишсем çине хунипех пĕр нота тĕкĕнсе пăхмасăр, ĕмĕтсемпе тĕлĕрсе, шухăшсăрлăхра çӳреме те пултарать ĕнтĕ вăл.

Килтен вăл сайра тухкаларĕ. Кĕнеке тытрĕ — ăна вулаймасăрах пăрахрĕ, сĕрме купăсне тытрĕ — хĕлĕхне сĕртĕнсе пăхмасăрах каялла хучĕ. Чунĕ ун чăтăмсăррăн такама кĕтрĕ. Пӳлĕме халь-халь питĕ кирлĕ çын килсе кĕрессĕн туйăнчĕ. Анчах тем чухлĕ кĕтсен те, никам та килмерĕ.

Стена витĕр кӳршĕсен алăк сасси илтĕнмессерен вăл шарт! сиксе пуçне çĕклерĕ, кăкăрĕнчи сывлăшне чарса итлесе тăчĕ. Унта хăш чĕлхепе калаçнине те уйăрма хĕн. Йăвинчен хăратса кăларнă курак пек шапăлтатса çĕкленнĕ кулла та кĕвĕллĕн кусса кайнă çинçе сасса кăна ăнланмалла: вĕсене хаваслă.

Чун ыратса, кӳтсе тăрать. Кăшт лăпланнă пек пулсанах çĕнĕрен вĕрĕлтерет çав ыратăва е алла-аллăн пыракан пĕр-пĕр мăшăр кантăкран вĕлтлетни, е каçхипе çывăх кĕтесре икĕ мĕлке çыпçăнса тăни, е тата çĕр варринче кӳршĕ алăкне такам хăйи-хăйми силлени.

Эльвирăна курсанах арçын ача чĕри пăлхавлăн ăшăнса сикрĕ. Славик хирĕç килекен хĕртен хăй сисмесĕрех аяккалла пăрăнчĕ. Чунĕ вара кашнинчех — хăйĕн кăмăлпе хуçнăшăн, мĕн тăвас тенине тума чарнăшăн — хирĕçсе турткаланчĕ.

Чирлĕ çын пек çӳрерĕ Славик.

Пĕр каçхине вăл киле таврăнса зала кĕчĕ те — шартах сикрĕ.

Залра Эльвира йăл кулкаласа ларать. Славик амăшĕ ăна валли диван çине вырăн сарать. Эльвира килне пĕчченех юлнă-мĕн те — пĕччен çывăрма хăрать-мĕн. Çавăнпа çĕр каçма кунта килнĕ.

Славикпе Эльвирăн вырăнĕсем хире-хирĕçех пулчĕç: Славик — кăмака çумĕнчи кравать çинче, Эльвира — диван çинче. Сарра Архиповна хăй, Славике музыкăпа ĕçлеме чăрмантарас мар тесе, тахçантанпах малти пӳлĕмре çывăрать, мĕншĕн тесен Славик час-часах çĕрне-çур çĕрне пăхмасăрах вырăн çинчен сиксе тăрса е фортепьяно тăнкăртаттарать е сĕрме купăс нăйкăштарать. Кӳршĕсене музыка чăрмантарасран зал стенисене те кĕççе хурса çапнă.

Славик çын пуррипе фортепьяно умне лармасăрах çывăрма кĕрсе выртрĕ.

Хĕрĕн тумтирĕ те, сехечĕ те хăйпе пĕрлех пулнă пек, вăл çав япаласемпех çуралнă пек, çавсенчен пĕрне илсенех вăл урăх çын пулса тарас пек туйăнать. «Мĕн пур-ши ун çумĕнче çав териех канăçсăрлантараканни, чуна пăлхатаканни?» — шухăшларĕ Славик, хĕр çине вăрттăн пăха-пăха илсе. Унăн хĕрте мĕнле те пулин кăлтăк тупас килчĕ. Çавна тупсан, вăл ăна тиркесе тăкĕччĕ, текех чунне пăлхатмĕччĕ… Лăпланĕччĕ… Çутта сӳнтерсен, Славик тĕттĕмре чĕнтĕрлĕ аркăллă шурă сорочка вĕççĕн мĕлтлетнĕ кĕлеткене лайăхах сăнаса юлчĕ. Хĕр Славике хирĕç пăхса выртрĕ. Тĕттĕмре Славик те хĕр çине хăюллăрах пăхрĕ, анчах темĕн чухлĕ пăхсан та унăн пĕр кăлтăкне те тупаймарĕ. Ытти çынсенче часах асăрхаканччĕ вăл çавна.

Тĕттĕмре хĕр çинелле тинкернĕ куç хăш вăхăтра хупăннине те астумасть Славик. Çывăрса кайсан, вăл тĕлĕк курчĕ. Пĕр Эльвира пек хĕр, анчах вăл мар, темле балерина евĕрлĕскер, ун умĕнче йăл кулса тăрать. Ытарми хитрескер, кăштах юратаканскер. Славик патне килнĕ вăл. Славик ăна, çăмăлскерне, йăтать те хăй тавра çавăрать, ыталать… Чĕринче — вĕçĕмсĕр телей туйăмĕ. Ку хĕр — Славик ĕмĕр шырани. Анчах ун халех Славикрен уйрăлса каймалла, çавăнпа та чĕрене ырату тулнă. «Çук, ямастăп эп сана ниçта та», — тет Славик. Çак вăхăтра сасартăк тăн килсе кĕрет: «Ку чăн мар-çке, ку — тĕлĕкре…» Анчах пĕрре те тĕлĕкри пек мар, чăн пекех. Мĕншĕн тесен телейĕ çав тери пысăк… Çухатас марччĕ ăна. Тĕлĕкрен хамăр тĕнчене илсе тухасчĕ. «Мĕн пулĕ унпа пĕрлех вăранса кайсан?..»

Çак шухăшпа Славик çăмăл кĕлеткене хăй çумне хытă пăчăртаса тытрĕ те куçне вăйпа уçса ячĕ, кравать çине тăрса ларчĕ.

…Унпа пĕр харăсах диван çинчен Эльвира çĕкленчĕ… Кăвак çутă ӳкнĕ пӳлĕмре куçне чарса Славик çине пăхрĕ.

— Славик, — терĕ вăл шиклĕ сасăпа. — Кам пăрăнса кайрĕ, ара, сан çумран, шурă кĕпеллĕскер?

— Мĕнле? — терĕ Славик. Ăна хăйне те, чăн та, темле шурă кĕлетке вĕлтлетнĕ пек курăнчĕ. Хĕр çапла ыйтнă хыççăн вăл халь çӳçенсе кайрĕ. Кравать çинчен анчĕ те хăвăртрах çутă çутса ячĕ. Пӳлĕмре уткаласа çаврăнчĕ, кравать айне, гардероб хыçне пăхрĕ.

Алăк та, чӳречесем те питĕрнипех. Славикĕн çӳçĕ те чăшăлах тапранчĕ.

— Çук никам та…

— Чăнах, чăнах! — çавнах çирĕплетрĕ хĕр, хăрах алли çине çĕкленнĕскер, тепĕр аллипе кăкăрĕ тĕлне çитти тытса. — Шап-шур кĕпеллĕ, сарă çӳçлĕ… Таçта кайса кĕчĕ…

— Хĕрччĕ-и?

— Каччă пулмалла, çап-çамрăк, хитрескер.

— Суятăн эс, — чăнласах хăрама пуçларĕ Славик.

— Суя сана. Ак халь сана курнă пекех куртăм… Таçта ман паталла килнĕ пек туйăнчĕ…

Славик ним калама та аптрарĕ.

— Ы-ый, çывăрма та хăратăп ĕнтĕ халь, çутта ан сӳнтер-ха, — терĕ хĕр.

Вара çутă тул çутăлса киличченех çунчĕ. «Эпĕ ĕнтĕ йĕрĕхсене, шыврисене те вутăш-хĕрсене ĕненме тытăнтăм-ши?» — шухăшларĕ Славик, хăйĕн çан-çурăмĕ сăрăлтатнинчен те хăраса. Хĕрĕн те çакăн пек шухăшсемех пулчĕç пулас.

Эльвира та, Славик те халь çывăрса каяймарĕç. Иккĕш те куç хупсанах çӳçене-çӳçене илчĕç, вара, хире-хирĕç выртнăскерсем, куç хупанкисене уçса, пĕр-пĕрин шиклĕ куçĕсемпе тĕл пулчĕç. Кăшт ыйхăланă Славик ним именмесĕрех пăхрĕ çав куçран. Хăй куçĕ хĕрĕн куçĕпе тĕл пулсанах унăн чунĕнчи шик ирĕлсе çухалчĕ, ун вырăнне çав тери телейлĕ туйăм йышăна пуçларĕ. Хĕр куçĕнчен хăй çапла кушак куçĕнчен пăхнă пек ним именмесĕр лăпкăн пăхма пултарнишĕн, вăл çапла пăхнине хĕр те тӳлеккĕн йышăннишĕн телейлĕ пулчĕ вăл. Çав тери çывăх, çав тери хаклă туйрĕ Славик халь çак хĕре. Хăйне те хĕршĕн çавăн пекех хаклă, çывăх шутларĕ. Чĕре çемçе те ырă, кăштах эрлĕклĕ, анчах пĕр асапсăр туйăмпа тулчĕ. Çывăрса кайсан, Славик тĕлĕкĕнче çак пӳлĕмех, пӳлĕмри диванах, диван çинчи хĕрех, унăн куçнех тата хăйне, хĕре хирĕç кравать çинче выртаканскерне, курчĕ. Çапла выртнă май краватьпе диван юнашарах çывхарса ларчĕç пек, вăл хĕре аллинчен тытрĕ пек, хĕр çакна йăлтах кăмăллăн йышăнчĕ пек…

Тĕлĕнмелле ырă, телейлĕ туйăмпа вăранса кайрĕ Славик. Вăрансан вара диван çинче никам та çуккине курчĕ. Унăн халех Эльвирăсем патне чупса каяс килчĕ. Хĕр хăй те йăпăртлăха çеç таçта тухнă та — халь-халь каялла кĕмелле пек. Вăл — çав тери хаклă, çав тери çывăх çын — пултараймастех кĕмесĕр… Славик те уншăн — хаклă та çывăх…

Кăнтăрла иртиччен çывăрнă иккен Славик, темиçе каç йĕркеллĕ ыйхă татманскер…

Славик çăвăнса тумланчĕ те пӳлĕм чӳречине уçса ячĕ. Çамрăк сад пахчинчен пӳлĕме виктори шăршиллĕ, тăри сассиллĕ уçă сывлăш вăркăнса кĕчĕ. Çакăнпа пĕрлех чĕкеç пек вĕçсе кĕчĕ чĕрене çăмăл та илемлĕ кĕвĕ. Славик, ку кĕвве асран çухаличчен хĕлĕхсем çине тытасшăн пулса, сĕрме купăсне ярса илчĕ.

Акă, кантăкра хаклă çын та курăнса кайрĕ.

— Ниçта тухмасăрах сĕретĕн? — терĕ йăлкăшса тăракан Эльвира. — Атя, шыва кĕме… Тулта мĕнешкел ырă паян! Эс тин çывăрса тăтăн пуль-ха?

— Халех, Эльвира! — терĕ Славик виçесĕр çĕкленчĕк сасăпа. Вăл сĕрме купăсне хучĕ те Эльвира тул енчен пулăшнипе чӳречене хупрĕ, вара пӳрте питĕрчĕ, хĕр патне тухрĕ.

Вĕсем пахча витĕр улăх сăрчĕ хĕррипе поселок варринчи пĕве еннелле утрĕç.

Тулта, чăн та, ытарайми ырă кун.

Поселок çинче июль пуçламăшĕн чăн тӳпине хăпарса çитнĕ хĕвел шăранать. Çырма леш енчи ыраш ани çийĕн шăрка сарриллĕ шевле чĕлтĕртетет. Тăрă сывлăш тăри юррипе чĕтрет.

Йăлтах хĕвел айĕнче ларакан çак поселок çине пăхсан, Славик хăй те таçта кăнтăр енче, хĕвел хытă хĕртнĕ çĕрте, çуралнă пек туйрĕ. Çуралнă çĕршыва та, сăпкари вăхăта та аса илнĕ пек пулчĕ… Хăйĕн çинелле ӳпĕннĕ çав тери хаклă та илемлĕ сăн-пите те, амăшĕн сăн-питне, тĕтреллĕн курчĕ.

Хĕрпе юнашар утакан арçын ача пынă çĕртех çăмăллăн сиксе такам пахчинчен усăннă çĕмĕрт сапакине татса илчĕ. Унăн мĕнпур хусканăвĕнче, сăн-питĕнче виçесĕр хаваслăх вылярĕ.

— Пĕлетĕн-и, — терĕ Эльвира, Славик çине пăхса, — мĕншĕн çын пăрăннă пек туйăннă каçпа мана сан çумран?

— Мĕншĕн?..

— Эсĕ мĕнле тĕлĕк курнăччĕ ун чух?

— Эпĕ-и?.. Астумастăп… — терĕ Славик, телейлĕн йăлкăшса.

— Эппин, мĕн шухăшланăччĕ çывăрса кайиччен? — йăл кулса пăхрĕ хĕр арçын ача çине.

— Каламастăп…

— Каламастăн? Мĕншĕн? Эппин, хам калам-и?

— Ну? — хĕреле пуçларĕ Славик.

— Эсĕ ман çинчен е урăх хĕр çинчен шухăшланă. Çапла-и?

— Н-у? — вăтанса кайрĕ Славик.

— Сăлтавĕ çавă пулнă та ĕнтĕ. Эпĕ те темĕнле принца курса выртаттăм. Ку вăл йăлтах сан пуçунтан ман пата çитнĕ сигналсем пулнă…

— Ăçтан пĕлетĕн вара эс? — хăлха таранах хĕрелсе кайрĕ Славик.

Ят:
Хăвăр шухăша çырса пĕлтерĕр:

Ă ă Ĕ ĕ Ç ç Ÿ ÿ Ӳ ӳ « ... » —

Хаклав:

Шухăшĕ: --...вăйсăр...мухтамаллах   мар...вăйлă
Чĕлхе илемлĕхĕ: --...илемсĕр...чаплах   мар...илемлĕ
Содержанийĕ: --...ăшах...вăтам...тарăн