Электронлă вулавăш

1

Пин те тăхăрçĕр хĕрĕх улттăмĕш çул. Вăрçă хыççăнхи чи йывăр çул. Апла пулин те...

Кăнтăралла тайăлса выртакан Уканеш пусси тăрăх çурхи шыв талккăшĕпе çуталса юхма тытăнсан, сенкер тӳпере хуркайăкпа тăрна картисем вĕçе-вĕçе ярăнса ирте пуçларĕç.

Челевер сăмсахĕнчи çерем типсе çитнĕ ĕнтĕ. Кĕçех ешĕл курăк шăрт пек тапса тухмалла. Çерем çинче вĕтĕр-шакăр ачасем кусналла выляççĕ. Çăпатисене салтса пăрахнă. Çарран. Хĕлле — кĕрт çинче — вăрçăлла вылятчĕç-ха вĕсем. Ытларах — партизанла. Йăлăхтарчĕç пулас вăрçă вăййисем. Халь тавай кусналла та лапталла.

Ырлăхĕпе шырлăхĕ пĕрех тенĕ пек, иртнĕ хĕлле утă-улăм çитменнипе, ял çыннисем чип-чипер усрас выльăх-чĕрлĕхне те тыта-тыта пусрĕç. Ачасене мĕскер! Пакăлчак шăмми нумай пухăнчĕ. Ачасемшĕн ырлăх ĕнтĕ ку — кусна терĕш кĕсъе тулли. Акă халь шаклаттараççĕ кăна.

— Ак сире — сулахай! — кăшкăрать пĕри.

— Чур, сулахайпа — шутра мар! — хирĕçет тепри. Ачасем ахăлтатса кулаççĕ. Вĕсенчен тахăшĕ сулахай алăпа вылять иккен...

Иментей Таисĕпе Янкурас Сăпанийĕ те Челевер сăмсахне тухса тăнă. Анчах вĕсем ачасенчен чылай аякра. Çерем çинче çуйхашни вĕсен хăлхине теплерен çеç пыра-пыра кĕрет, ахаль те канăç кăмăлĕсене тата ытларах ăшăтать, хăйсен ача чухнехи вăхăтне аса илтерет.

— Таис...

— Мĕскер-ши, Сăпани?

— Пĕлетĕн-и, манăн мĕн тăвас килет?

— Мĕн-ши ун пекех?

— Манăн, Таис, çак салтак аттине хывса пăрахса, çерем тăрăх çарран чупас килет. Çарран! Сиккипе!..

— Иртсе кайрĕç пуль унашкал вăхăтсем...

— Астăватăн-и, Таис, тихалла выляттăмăр?

— Эх, бригадир! Чупса пăх-ха, килĕшет пек-и бригадира тихалла сиккелени?!

Хĕрсем кулаççĕ. Сăпани çавăнтах Таиса пилĕкĕнчен ыталаса тытать те, вĕсем вара, темĕнле çăмăл вальс ташланă пек, вăр та вăр çаврăнса илеççĕ. Пĕр-пĕрин кăкăр ăшшине туйнипе тата ырăрах пек вĕсене. Иккĕшин чĕринче те ăшă, темĕнле питĕ тутлă кăмăл хумханса çĕкленет. Анчах çавăн çинчен пĕр-пĕрне калама хĕрсем е кирлĕ сăмах тупаймаççĕ, е вăтанаççĕ пĕр-пĕринчен?! Вĕсем Челевер сăмсахĕ умĕпе шуххăн кĕрлесе иртекен Энĕш шывĕ еннелле тинкереççĕ.

Çурхи кун пĕтĕм хăвачĕпех хускалнă ĕнтĕ. Çамрăк та чăрсăр хăвачĕпе. Кĕрлет, шавлать, илĕртет. Çуллахи вăхăтра ешĕл çерем çине пĕр-пĕр сарпике пăрахса хăварнă пурçăн хăю пек кăна курăнакан Энĕш шывĕ халĕ йăлтах улшăннă. Вăл, тулхăра-тулхăра, çăра кăпăк сирпĕтсе, Челевер сăмсахĕ çинелле сикет. Хĕрлĕ тăм айĕнчен авалхи акшар чул муклашкисене хире-хире кăларать те йăта-йăта ывăтать. Вырăнĕ-вырăнĕпе вăл, чарусăрскер, хăйĕн сулахай сĕвек çыранĕнчен те тухса кайнă. Сарлака улăх тăрăх инçете сарăлнă ейӳ шыв хĕвел питĕнче шăраннă ылтăн пек çуталса выртать. Пĕр тĕлте вăл, авă, районалла каякан дамба урлă та сикме тытăннă.

Анатри арман пĕвин тăпрасĕ çинче каллĕ-маллĕ уткалакан çын мĕлки курăнать. Ку вăл Савук мучи, армана сыхлать. Çуркунне шыв вăйлă пулассине сиссе, Савук мучи арман пĕви çинчи пăрăссене малтанах сӳс вĕренсемпе кăкарса çирĕплеттерчĕ, пĕве патне ялти хурал пӳрчĕ умĕнчи пĕчĕк чана илсе çактарчĕ: «Шыв питрех капланса ансан, халăха чан çапса пухăпăр», — терĕ вăл.

Арман кавăсне яриех уçса янă ĕнтĕ, анчах мĕн тунă пулĕччĕ-ха Савук мучи, «шыв питрех капланса ансан?» Çакна вăл хăй те лайах ăнланать-ха, çапах та унăн ватă чунĕ — йăлтах арманта... Халлĕхе хăй, пĕве тăпрасĕ çинче уткаласа çӳрени те чарусăр шыва кăшт лăплантарнă пек туйăнать ăна. Чĕре йăпатмăшĕ, ара.

Тӳпере тăрна тĕринклетни илтĕнсе кайрĕ. Таиспа Сăпани иккĕшĕ те харăсах çӳлелле куç ывăтрĕç. Тăрнасем виç кĕтеслĕн карталаннă та, çуначĕсене меллĕн варкăштарса, çурçĕрелле иртеççĕ.

— Тăрна, тăрна, кукăр мăй, хыпар ячĕ-и кукамай? — кăшкăрать Таис, аллипе хăлаçланса.

Ăна кура Сăпани те пĕчĕк ача пекех хавасланать.

— Кайри — мала! Кайри — мала! — саламлать тăрнасене Сăпани. — Инçе çул кĕскелтĕр, çунат вăйĕ ан иксĕлтĕр!..

Сенкер тӳпери кайăк картине çерем çинчи ачасем те асăрхарĕç. Тĕрлĕ-тĕрлĕ сасăпа çуйхашма тытăнчĕç.

— Кайри — мала! Кайри — мала!..

Тăрнасем, чăн та, çĕр çинчи сасăсене илтнĕ пекех, шуйханса кайрĕç. Вĕсен карти арпашăнчĕ. Çакна асăрхасан, ачасем тата хытăрах çуйхаша пуçларĕç.

— Пăхăр, кайри мала иртет! Пăхар!

Сăпани аллипе Таис хулпуççийĕ çине ачашшăн сĕвенет.

— Куртăн-и, Таис? — тет вăл. — Кайри мала иртрĕ вĕт...

— Çук, Сăпани, вĕсем пирĕн сасса илтнипе шуйханчĕç, — кăмăллах та мар хуравлать Таис. — Халь, авă, авă, каллех карталанаççĕ.

— Тавлашар мар, — килĕшенçи пулать Сăпани, анчах хăй пурпĕрех хушса хурать. — Кайри малах иртрĕ-çке ĕнтĕ!

— Пит ăнланать пуль кайăк сан сăмахна! — кăлт çеç илсе пăрахрĕ Таис Сăпани аллине хăйĕн хулпуççийĕ çинчен.

— Ах эс, Таис! — тĕлĕнмеллипех тĕлĕнчĕ Сăпани. — Пĕлĕтри тăрнасене тĕ кĕвĕçетĕн иккен... Кайрине мала ирттересшĕн мар...

Тем усал шухăшпа каламарĕ çак сăмаха Сăпани, анчах ун сăмахĕ Таис чĕринчи чи ачаш вырăна пырса тиврĕ пулас.

Сăпани сисет: Таисăн мăнаçлăхĕ пур-ха. Çамрăк пулсан та, вăрçă вăхăтĕнче Таис вĕçĕмех бригадирта ĕçленĕ. Начарах та мар тытса пынă вăл бригада тилхепине. Яланах малта пулнă. Пурте ăна мухтанă. Унăн ячĕпе сăнĕ Хисеп хăминчен хăпа пĕлмен. Мĕн каласси, чăннипех паттăр хĕр. Ĕçлесе пăх-ха вăрçă вăхăтĕнче. Ялта пĕр ватă-вĕтĕ кăна... Хĕр-тусĕн шухăш-кăмăлне лайăх ăнланать Сăлани. Юратать ăна, хисеплет. Халь акă вырăнсăр сăмах персе янăшăн ăшĕнче ӳкĕнет: «Тусăма кӳрентертĕм», — тет.

Анчах Таис хăй кӳреннине палăртасшăн пулмарĕ, çаврашка пĕчĕк тутине чăп! çеç пăчăртаса тытрĕ. Тен, çакăнтан кăна сисĕнчĕ пуль унăн шалти кăмăлĕ. «Тăрнасем... Кайри — мала, — терĕ Таис хăй ăссĕн. — Пурпĕрех хамран мала иртме памастăп! Никама та!.. Нихăçан та!..»

Таврара малтанхи пекех ырă. Хĕвел йăл та йăл кулкаласа пăхать. Челевер сăмсахĕ умĕпе çурхи Энĕш кĕрлесе иртет. Çутă куна тĕксĕмленме парас мар тесе, Сăпани ĕнтĕ сăмаха урăх çĕрелле пăрма тăрăшрĕ.

— Вăрçă çулĕпе нумай çĕре çитсе куртăм, — терĕ вăл, шухăша кайса. — Анчах таçта çитсен те, çуралнă çĕршыв пек ӳрăх илемли çук. Тăван ял... Тăван тавралăх...

— Туршăн та çапла! — хаваслансах килĕшрĕ Таис. — Эпĕ таçти çичĕ ютах çитсе курман-ха... Тепĕр чухне Шупашкара çеç каятăн. Ик-виçĕ кун пурăнатăн та таврăннă чух вара, тăван ялалла çитнĕ чух, ак çакăнта, кăкăрта, темскер ăшшăн хускалса çĕкленет.

— Ик-виçĕ кун... — хăй ăссĕн пăшăлтатса илет Сăпани. — Тăван ялтан виç-тăватă çуллăха татăлсан...

— Ах, Сăпани, ан та кала, — тет Таис, чунтанах хыпăнса. — Питĕ тĕксĕм пек туйăнать мана çав çичĕ ютсен çĕршывĕ...

— Тĕксĕмми-мĕнĕ, — кăшт иккĕленерех тăрать Сăпани. — Çĕршывĕ айăплă мар пуль унта... Хуçисем... Кашни хуçа карта-хурана хăйне май çавăрать... Унта вăрманĕ те вăрман пек мар. Йăлтах хачăпа касса тикĕслетнĕ, якатнă... Юханшывĕсем те юханшывла мар — çыранĕсем çук... Айлăм-тайлăм... Мĕн çыранĕ унта!.. Куç харшине шакла хырса янă хусах пек. Çурчĕсем вара — кашни хăйне расна. Кашни хăйне кура креппăç. Кашни мăнкăмăллан курнăçланать — эп пурăнатăп имĕш, эсĕ хуть епле пурăн! Кашни çурчĕ пуçне каçăртнă. Леререх вара, выльăх витисемпе юнашар, тăвар лупасĕсем пек казармăсем. Унта чурасем пурăннă. Пĕтĕм Европăран хăваласа пухнă тĕрлĕ халăх çыннисем. Пирĕн совет çыннисем... Чи хăрушши... Ой, чи хăрушши! Калама та хăрушă ун çинчен, Таис!... Майданек... Освенцим... Унта пинĕ-пинĕпе чĕррĕнех кăмакара çунтарса янă... Тамăк çăварĕ пек кăмакара... Хĕрарăм çӳçĕ... Эпир иксĕмĕр те çивĕтсене кастарнă-ха... Освенцимра хĕрарăм çӳçне тĕрки-тĕркипе çыхса купаласа хунă... Шакла кастарнă... фашистсем илсе кайса ĕлкĕреймен... Хам куçăмпа куртăм, — Сăпани сывлăшĕ пӳлĕнет, вăл Таис çумне пĕчĕк ача пек тĕршĕнет. — Каçар мана, Таис, — тет Сăпани. — Кăлăхах сан кăмăлна пăсатăп, — куççуле витĕр кулса илет вăл. — Пăх-ха, мĕн тери илемлĕ хамăр çуралнă çĕршыв! Епле хаваслă та шухă пирĕн Энĕш шывĕ!.. Эпĕ ăна тĕнчери пĕр юханшывпа та улăштармастăп... Пăххалĕ, авă, авă, лере! Уканеш пуссинче хĕвел çути мĕнешкел хитре йăлтăртатса выртать. Çичĕ ютра хĕвелне те лайăххăн курса пулмарĕ. Тĕтĕм те тĕтре... Тĕтре те тĕтĕм...

— Тăван çĕршывăн тĕтĕмĕ те тутлă... Ахаль каламан-тăр çак сăмаха, — именнĕн хушса хурать Таис. — Астăватăн пуль, шкулта вулаттăмăр?!

— Мĕн каласси пур! — ачаллах хавасланать Сăпани. — Кунта хĕвелĕ те чăн-чăн хĕвел! Чăн-чăн вăрман! Чăн-чăн юханшыв! Чăн-чăн çынсем! Чăн-чăн уй-хир! Чăн-чăн тырпул! Эх, Таис! — вăл хăйĕн хĕр-тусне ыталаса илчĕ те питĕнчен чăпăрт чуптурĕ. — Мана салтакра хамăн юлташсем Степа-Степашка тесе чĕнетчĕç. Арçынла, — хушса хучĕ сасартăк Сăпани. — Ах, мĕншĕн арçын пулман-ши эпĕ? Вара тӳрех сана качча илеттĕм, Таис! Тупата!..

— Ан суйлаш-ха, Сăпани, — терĕ Таис, хĕр-тусĕн ытамĕнчен хăтăлса. — Эпир ĕнтĕ ват хĕрсем. Пире никам та качча илес çук...

— Степа-Степашка, — салхуллăн йăл кулса илчĕ ĕнерхи хĕр-салтак. — Çапла, эпĕ фронтра Степа-Степашкăччĕ. Тăван яла таврăнтăм та — каллех Сăпани...

Хĕрсем, нумай çул курмасăр пурăннă хыççăн малтанхи хут тĕл пулнă пек, сăмахлаççĕ-юмахлаççĕ, анчах сăмахласа тăранаймаççĕ. Иртнĕ кунçулне аса илнĕ май, пĕрре — çитĕннĕ хĕрсем вĕсем, тепре — айванкка шкул ачисем...

Икĕ чăваш хĕрĕ. Пĕри — Иментей Таисĕ, хурлăхан пек хура куçлă та йĕкĕр чие çырли пек чăп-чăмăр туталлăскер. Çумĕнче унăн — килте эрешлесе çыхнă çăм фуфайка (асламăшĕ — кухайккă текенни). Кăвак çитсăран çĕлетнĕ кĕпи аркине хĕрлĕ те симĕс хăюсем тытса, хушăран чĕнтĕр хушса илемлетнĕ. Тăпăл-тăпăл урине хура çăм чăлхапа чăлт-шурă чăлха пуçĕ тăхăннă. Вара — тарăн калуш. (Вĕсен тăрăхĕнче — тутарла ка-луш текенни.)

Тепри — Янкурас Сăпанийĕ. Çырă çӳçлĕ те хăмăр куçлă, çутă та яр-уçă сăнлă, çӳхе туталлă, йăрăс пӳ-силлĕ хĕр. Çийĕнче унăн — салтак пусминчен мамăк пустарса çĕлетнĕ кĕске пиншак. Вырăссем ăна «душегрейка» теççĕ. Уринче — кирза атă. Салтак атти. Тумĕнчен пăхсанах ку хĕр çарта пулни курăнать.

Хĕрсем таврари илемлĕ сăнлăхпа киленсе тăнă хушăра вĕсем патне, пачах кĕтмен çĕртен, пĕр систермесĕр, патвар кӳлепеллĕ йĕкĕт пырса тухрĕ. Ку — ялти «ватă каччă» Алимас Йăванĕ. Çума-çумăн тăракан хĕрсене — иккĕшне икĕ хулĕнчен — майĕпен кăна тытрĕ вăл. Лешсем шартах сикрĕç. Хĕр йăлипе харăсах «Ай!» тесе кăшкăрса ячĕç.

— Ма ун пекех шуйхататăн, Иван Васильч! — терĕ Таис, пĕрлĕхен пекех хĕрелсе кайса.

Сăпанин шурă сăнĕ вара пĕртте улшăнмарĕ. Тен, ытларах шуралчĕ кăна...

— Эсĕ, Иван Васильч, фронтра разведчик пулнă пулас, — ирĕксĕртереххĕн кулса илчĕ Сăпани. — Питĕ шăппăн çӳретĕн...

— Эпĕ разведчик анчах мар, каччă та, — терĕ Алимасов, икĕ рет шурă шăлне хĕвел çинче ялкăштарса. — Çурхи хĕвел ăшшипе ырă курса тăратăр эппин?..

— Кĕвелнĕ юна ăшăтмаллах ĕнтĕ… Ватăлатпăр мар-и?! — куç хӳрипе чалăшшăн пăхса илчĕ Таис каччă çине.

Çынна хура куçĕсемпе çакăн пек пăхнă чухне Таис кăшт чеерех хĕр пулни сисĕнет. Кулнă чух та унăн пĕтĕм сăн-пичĕ кулмасть, куçĕсем кăна ялкăшаççĕ. Тути çинче кăшт чее йăлкăш палăрать.

— Ха-ха-ха, — кулса ячĕ Алимасов.— Эсир хăвăра ватă тесен, ман вара ăçта кайса кĕмелле? Кăмака çине-и? Э?

— Э-эй, каларĕ тата! — аллине сулчĕ Таис. — Эсĕ халь вунçиччĕри хĕрĕн пуçне те çавăрăн-ха. Вăрçăра арçын сайралчĕ, хĕрупраç вара шаршанĕпех...

— Ну, юрĕ! — сăмаха пӳлчĕ Алимасов. — Çутçанталăк хитре... Ырă... Анчах унпа çеç киленсе тăнипе ĕç тухмасть. Эсир — бригадирсем. Çавна ан манăр!..

Мансах кайман-ха, — терĕ Сăпани, таса хăмăр куçĕпе Алимасов çине тӳррĕн пăхса. — Таис, авă, тăрнасене те хăйĕнчен мала ирттересшĕн мар...

Тепле вĕçерĕнсе кайрĕ-çке çак сăмах. — Сăпани хăй те сисеймерĕ. Алимасов умĕнче ним калама пĕлменнипе-ши, мĕн-ши? Таис вара тĕм-хура куçне çиçĕмлех çиçтерсе илчĕ.

— Эх, Сăпани! — терĕ вăл. — Чĕлхӳне шăл хушшинче тытасчĕ! Çар вăрттăнне епле шаннăши сана фронтра?

— Чимĕр-ха, чимĕр! — пĕр кулмасăр пӳлчĕ Алимасов. — Мĕнле вăрттăн ĕç вара сирĕн тăрна пирки?

— Çук, ахаль çеç, — лăплантарма васкарĕ Сăпани хăйĕн хĕр-тусне. — Тăрна карта иртсе кайрĕ те, алă сĕлтсе ăсатрăмăр...

— Тем тупрĕ Сăпани çав тăрнасем çумĕнче? — хуравларĕ Таис çаплах кăмăлсăррăн.

— Кайри — мала! Кайри — мала! Çапла-и?.. Ăнлантăм, ăнлантăм, — ахăлтатсах кулса ячĕ Алимасов. — Хĕрсем, акă мĕскер. Каяр-ха виçсĕмĕр те, утсем утланса, хире. Пăхса çаврăнар. Юртан тасалнă пусăсем еплерех? Минералсем сапма вăхăт çитмен-и? Пĕлетĕп, Саруй тупинче юр кайса пĕтнĕ. Унта шăпах клевер акмалла. Клевера шăнла аксан ăнăçлăрах, теççĕ. Кайрăмăр!.. Уя тухса уй курар...

— Тăхтăр-ха, пӳлчĕ Таис, — эпĕ калушпа ăçта кайăп капла? Киле кĕрсе атă тăхăнса тухам...

Вĕсем виççĕшĕ те ялалла уттарчĕç. Икĕ хĕр хушшинче — патмар пӳ-силлĕ Алимасов. Таврара çурхи хĕвеллĕ тĕнче çуталса выртать.

 

2

Виçĕ юланут урампа Саруй еннелле кайнине харăсах пилĕк-ултă чӳречерен сăнаса юлакан йĕп чĕлхеллĕ инкесем тем тĕрлĕ те «тĕшмĕртсе» сăмах çавăрттарчĕç çав кун.

— И-и, ара! Пирĕн Алимас икĕ кайăк хушшине лекнĕ-иç! Ак япала-а-а! — терĕç пĕрисем.

— Кăçал туй пулатех-ха... Хăшне илĕ-ши? — тупсăмне тупма тăрăшрĕç теприсем.

— Ай-яй, иккĕшинпе те ытла кăмăллăн кулкаласа пырать... Нена-а-ай, тӳпелешмесĕрех ĕç тухас çук-тăр, — терĕç виççĕмĕшсем.

Çав вăхăтра Таиспа Сăпани хушшинче пыракан Алимасов «кăçал туй пуласси» çинчен пĕртте шухăшламан. Вăл паян ирхине арман пĕви патне анса пăхнă та халь авă хĕрсене ĕçчен Савук мучи çинчен каласа кăтартать.

— Арман пăрăхĕсене канатсемпе кăкарсах çирĕплетнĕ-ха, — тет Алимасов. — Анчах Савук мучи — канăçсăр чун. Шывпа вута шанма çук, тет. Кунĕн-çĕрĕн хураллать армана. Куç хупмасăр. Халиччен çамрăксене те шанмастăм... Шывпа вута та, тет. Ыйтрăм: «Мĕншĕн шанман вара эс, Савук мучи, çамрăксене?» — терĕм. — «Шывпулли тесе шутланă, халĕ шухăшăм улшăнчĕ, тет. Халь урăхла шутлăтăп, тет. Мĕншĕн урăхла? Ара, тет мучи, фашиста кам çĕнтерчĕ? Эсир, çамрăксем, тет. Тĕлĕнмелле Савук мучирен.

Алимасов, лашине ура кĕллипе тапăрласа, Таиспа Сăпани çине пăха-пăха илчĕ. Хĕрсем нимĕн те чĕнмерĕç. Савук мучи арман пĕви патĕнче канăçсăррăн уткаласа çӳренине хăйсем те курнă вĕсем. Çапах та, чĕмсĕр чĕпĕлле ларса пыма аван мар тенĕ пек, Сăпани Алимасова тӳрех куçран тинкерсе пăхрĕ те:

— Ара çав, — терĕ, — ват çынсем час-часах çамрăксем пирки тиркешсе калаçаççĕ. Ватăлсан, тен, хамăр та çавнашкалах пулăпăр. Çамрăксем пуçтах... Çамрăксем чарусăр... Ашшĕ-амăшне итлемеççĕ... Мăкăр-макăр та лăкăр-лăкăр… Çук, çук, эпир апла пулмăпăр!..

Таис нимĕн те чĕнмест, Алимасовпа Сăпани çине куç хӳрипе çеç чалăшшăн пăха-пăха илет. Хăй ăссĕн шухăшлать: «Алимас Йăванĕ — лайăх каччă, анчах мĕншĕн ку таранччен авланман-ха?» — тет.

Хĕл каçа канса ӳт илнĕ утсем тирĕспе витĕннĕ çул çинчи юлашки пăр лаптăкĕсене таканĕсемпе çăмăллăн тĕпретеççĕ, вырăнĕ-вырăнĕпе çăра пылчăка пакăлчак таран çăрса пыраççĕ.

Виçĕ юланут. Васнецов картининчи виçĕ паттăр, тейĕн. Чăн варринче, икĕ хĕр хушшинче, икĕ рет шултра та шурă шăлĕсене ялкăштарса, маттур каччă ларса пырать. Тĕксĕм хура куçĕпе вăл пĕрре пĕр еннелле, тепре тепĕр еннелле кулкаласа пăха-пăха илет. Сарлака янахлă тĕксĕмрех сăн-питĕнче темĕнле таса та ырă мăнаçлăх палăрса тăрать. Çук, çапах та чи тĕлĕнмелли — каччăн куçĕсем! Мĕн кăна курман пуль вăл: юн, вут, вилĕм... Анчах çав куçра тăван амăшĕ ĕмĕрлĕхе пиллесе панă чун тасалăхĕ пурпĕрех тĕксĕмленмен. Хытăрах кăна ялкăшса çунать вăл çак çурхи кун, илĕртет, пурăнма, ĕмĕр-ĕмĕр ватăлмасăр пурăнма чĕнет.

Ят:
Хăвăр шухăша çырса пĕлтерĕр:

Ă ă Ĕ ĕ Ç ç Ÿ ÿ Ӳ ӳ « ... » —

Хаклав:

Шухăшĕ: --...вăйсăр...мухтамаллах   мар...вăйлă
Чĕлхе илемлĕхĕ: --...илемсĕр...чаплах   мар...илемлĕ
Содержанийĕ: --...ăшах...вăтам...тарăн