Электронлă вулавăш

«Ку, чăнах та, проститутка пек калаçкалать», тесе хучĕ Якур Иванчă хăй ăшĕнче. Çавăнтах иккĕленсе те илчĕ, блокнот çинчи кăранташне чĕтрекен аллипе тытрĕ, унпа хут çине чĕркелесе пăхрĕ.

Çав вăхăтра юнашар каютăра шăк-шак тунисем, этемсем Ахванеç шакканипе канăçсăрланса мăкăртатнисем илтĕнчĕç.

Якур Иванчă çав каютăри шăв-шава тăнласа тăчĕ-тăчĕ те сĕтел патне кайса ларчĕ.

— Ак тилĕ, чăнах скандал тăвать, ют çынсене канăç памасăр айкашать, шăхличĕ, — терĕ те чĕнми пулчĕ. Унăн пуçне: «Ку чăнтан проститутка е нехекрен нушапа ирсĕр çул çине ӳкнĕ мĕскĕн арăм?» — тенĕ шухăш вĕри пăшатан пек ăшаларĕ. Ахванеç шавласа ирттерсен, Якур Иванчă хĕре васкаварлă ыйтусемпе хупласа хучĕ. Хăйĕнчен мĕн ыйтнисене хĕр тĕплĕ шухăшлама ĕлкереймерĕ, пуçне мĕн килнине çеç хирĕç тавăрса каларĕ.

— Марье йăмăкăм, кала-ха тĕрĕссипе, ăçтисем эсĕ, хăш ялсем? — тесе ыйтрĕ Якур Иванчă, тăван çынпа калаçнă пек калаçса.

— Мĕн тăван ман ялпа — калаймăп. Ятăма та ăнсăртран çеç вĕçертĕм, — терĕ Марье.

Малалла калаçу çапла пулчĕ:

— Миçере ĕнтĕ эсĕ? Çирĕм тăватта пуснах тетĕн-и çав?

— Пĕлместĕп, маннă, хам миçерине хам та астумастăп. Ав, ватă кĕслеçĕ те хăй миçене çитнине пĕлмест.

— Вăл сан тăван мар, туртăм мар-çке, çапла-и? Мĕнле паллашрăн унпа?

— Çул çинче кăна паллашрăм çав. Эсĕ ăна ăçтан пĕлетĕн?

— Пĕлкелетĕп... Эпĕ эс пытарнисене те хăшне-пĕрне чухлатăп пулас. Эпир пĕр енчисемех мар-и-ха.

— Мĕн пĕлетĕн вара? Мĕн пĕлмелли пур вара пирĕн пек мĕскĕнсем çинчен?

— Эсĕ мĕнле те, çав мăшăру тени мĕскĕнех мар вара. Вăл хулара вĕренетчĕ. Эпĕ ăна витĕр пĕлетĕп.

— Пĕлетĕр те пулĕ çав. Вĕреннĕ те пулĕ çав. Эпĕ кăна, айванскер, çыру пĕлместĕп, çавăнпа çапла асапланса çӳреп ĕнтĕ.

— Çарăмсан таврашĕнче пулас вĕсен ялĕ. Мĕнлеччĕ-ха çав ял, аса илейместĕп?

— Кĕперпуç ятлă. Çарăмсан шывĕ çинче вăл. Аван та вĕт шывĕ, куççуль пек тăрă, тĕпĕ витĕр курăнать.

— Ĕлĕк тĕреклĕ пурăнатчĕç вĕсем... Арман тытатчĕç.

— Тĕреклĕ пулнă çав, тытнă çав... Эй, эпĕ мĕн пĕлетĕп? Ларатăп çука лĕпĕртетсе, тăмана.

— Хушамачĕ çавсен Питпав е Тупик пекчĕ пулас. Манăн, ав, çав сăран хутаçра кĕнеке пур, — ĕлĕкрех вĕсен хушаматне çырса хунăччĕ... Кĕнекене кăларса чăрманас килмест анчах...

— Çырнă-тăр çав, çырăр эсир, вĕреннĕ çынсем. Тен, Хусанта эсир пĕрле те вĕреннĕ пулĕ? Уртемей виç-тăватă çул кăна вĕреннĕ те, ĕçĕ тухаймарĕ ун, санран кĕçĕнрех пулмалла вăл, анчах йăнăшатăн эсĕ: вĕсем Питпав та мар, Тупик те мар. Вĕсен ăруне-несĕлне Питтимĕр теççĕ. Татă ватă асламăшĕн ячĕпе вĕсене Ухвинеç йăхĕ теççĕ.

— Кĕперпуçĕнче чаплă çынччĕ çав Питтимĕр Уртемейĕ. Юхăнчĕ иккен вăл та. Ăна та уратаран кăларса пăрахрĕç пулĕ. Самани çапла-çке, Марье йăмăкăм. Тĕнчипех халь çапла йĕрке пырать.

— Эпир маларахах каçрăмăр. Уртемей тахçан сиснĕ мĕн пуласса. Ак ĕнтĕ çӳретпĕр, йăвине çухатнă кайăк пек.

— Санăн мĕн çӳресси пур, Марье йăмăкăм? Вара вĕт сана Уртемей çумне сăнчăрпа кăкарман?

— Сăнчăрпа çыхман та çав, нуша кăкарать. Ăçта кайса кĕрĕп эпĕ, тăлăх-турат, çырăва та, нимĕнле ăсталăха та пĕлмен халăмпа?

— Эсĕ тăлăх çав. Санăн аçу-аннӳсем те выçлăх çулĕнче выçах вилмерĕç-и çав?

— Выçă вилчĕç çав, выçă. Эпĕ кăна вилеймерĕм, тĕнчере сĕрĕм кăларса çапкаланса çӳретĕп.

— Эсĕ Питтимĕр килĕнче ачаран тарçăра пурăнсаттăн. Çапах ху Уртемее мăшăр, старик тесе юптаратăн. Темĕн çукла хăтланатăн çав, Марьеçĕм?

— Кай, кай, ăçтан пĕлен эсĕ пурне те? Вĕреннĕ çынсем пĕлеççĕ çав вĕсем? Çапах та эпир тата нумай пуплешĕпĕр-ши? Ĕнтĕ шурăмпуç та улăхрĕ пулĕ.

— Вăхăт кĕскелет-тĕр çав. Шурăмпуçĕ хăпартăрах вăл. Тумалли ĕçĕмĕре тăвăпăр, — терĕ те Якур Иванчă сĕтел кутне пырса ларчĕ, кăранташĕпе вылякаларĕ, савăнăçлăн йăл та йăл кулчĕ. Хĕр те калаçнипе лăпланнă пек курăнчĕ. Унăн куçĕсем тĕксĕмленчĕç. Вăл йăл-йăл кулам пек те тукаласа илчĕ. Анчах унăн каллех тепĕр хут йĕрсе илмелле пулчĕ.

Якур Иванчă хĕре ялан сăмах вăлтас сăлтавпа, сăмах вăлтса çак пуçа çавăракан япалана ăнланас сăлтавпа калаçтарчĕ. Хĕртен вăл тĕрлĕ енчен ыйтса тĕпчеме тăрăшрĕ. Вара кĕслеçĕсем камсем иккенне те çителĕклĕ пĕлчĕ. Якур Иванчă çавна пĕлсен хăйĕн паçăр вирелле чĕрĕпленнĕ кăмăлне лăшт пусарчĕ, производствăри авари пек пуç çине нехекрен йăтăнса аннă историпе малашне аппаланса та ларас мар пек пулчĕ. Вăл пĕр енчен ытла савăннипе, тепĕр енчен Ахванеçе часрах тухса чĕнес, ăна çак ăнтан каймалли ĕç çинчен пĕлтерес сăлтавпа: малалла Епхĕве çитичченех формулăсемпе те пуçа çавăрас мар терĕ, илчĕ те блокнотпа кăранташне сĕтел çинчен пуçтарса портфельне каялла чикме хăтланчĕ, хĕре вăтăр тенкĕ парас та кăларса ярас тесе шухăшлама пуçларĕ. Вăл кĕсйине хыпаларĕ те виçĕ червонец кăларчĕ, сĕтел çине пăрахрĕ, хăй сăнавлăн хĕр çине пăхса илчĕ.

Хĕр укçана курман пекех ларчĕ-ха.

Якур Иванчă тăнă çĕртех икке пайланчĕ тейĕн. Вăл пĕрре сивĕ тарпа çӳçенчĕ, тепре вĕрипе пиçрĕ, пĕрре хăйĕнчен хăй вăтанса хуçăлчĕ, тепре, çиленсе, хăйне хăй те манчĕ. Каютара пĕр Якур Иванчă мар, икĕ Якур Иванчă тăраççĕ пек, пĕрне-пĕри çиес пек тавлашаççĕ.

— Э-эх Якур Иванчă, улпутлах айкашатăн. Хĕртен кирлĕ сăмах вăрласа чунна пусартăн та, вăтăр тенкĕ укçа парса пăрăнса юласшан-и? Эсĕ таса, тӳрĕ çын, мĕскĕнсене шеллетĕн, анчах çак канлĕхе, телейлĕхе укçа парса илетĕн-çке, — тесе ӳпкелешет пĕр Якур Иванчă.

— Мĕн тумалла вара манăн? Элле çак мĕскĕне тӳрĕ çул çине кăларас тесе хăтланмалла-и? Эпĕ Толстой геройĕ мар-çке, куççуль тăкакан народник те мар, эпĕ инженер, çуртсем тăватăп, никĕссем хыватăп, — тесе тарăхать тепĕр Якур Иванчă.

— Э-э-эх, Якур Иванчă, улпутлах айкашатăн çав. Эсĕ хăвна Толстой геройĕн ĕçĕнчен асла хуратăн. Хĕре эсĕ пăсман вĕт, санăн мĕн ӳкĕнмелли пур? Сан умăнта пĕр çын тепĕр çынна пусма тытăнсан та, эсĕ çыхланмăн, вăхăт çук, тийĕн, — тесе тавлашать пирвайхи Якур Иванчă...

— Мĕн тумалла вара манăн? Е çак хĕре: пăрах ун пек усал ĕçе тесе ӳкĕтлесе лармалла-и? Е, кĕслеçĕсемпе паллашса, вĕсене çĕнĕ йĕркепе пурăнма пулăшмалла-и? Вăхăтăм çук-çке, унтан тата мĕн усси пулĕ çапла айкашнинчен? — тесе тата ытларах çĕтĕлет иккĕмĕш Якур Иванчă.

— Э-э-эх, Якур Иванчă, интеллигентлах айкашатăн çав. Тĕнче усалĕ Уртемей чура тупнă, ăна улталанă та киленсе пурăнать. Эсĕ, таса алăллă-ураллăскер, паллах, çавăнта хутшăнма пултарайман. Эсĕ пысăк çын, мĕн аялта аппаланакансемпе çыхланмалли пур, — тесе хăртнăçем хăртать малтанхи Якур Иванчă.

— Мĕн тумалла вара манăн? Элле эсĕ мана йĕрлӳçĕ пулма, Уртемей хыççăн йĕрлеме, ăна та тӳрĕ çул çине кăларма тесе тăрăшса пăхма сунатăн-и? Эпĕ çаплах ухмахлансан, тата çынсем мĕн калĕç? — тесе юншăхланăçем юншăхлать тепĕр Якур Иванчă.

— Э-э-эх, Якур Иванчă, икĕ питлĕ çын пуль эсĕ. Хăвна совет инженерĕ тетĕн, парти çул-йĕрĕпе пыратăп тетĕн. Уртемее тыттарма пултараймастăн. Сан пеккисене çав ĕнтĕ тăватă алăллă теççĕ: икĕ аллу тусна ачашлать, икĕ аллу тăшмана çупăрлать, — тесе хучĕ леш Якур Иванчă.

— Мен тумалла вара манăн? Элле эсĕ мана Уртемей çинчен тĕпчесе çыру çырса пама хушатăн? — тесе йăнăшса ячĕ ку Якур Иванчă.

— Ара çав, ара. Васка вăхăту пур чухне. Ахванеç килсен, ун куçĕнчен мĕнле пăхăн? Эсĕ партире тăмасан та, хăвна активист тетĕн, — керлерĕ леш Якур Иванчă. Вăл вара портфельтен вăр-вар блокнотпа кăранташ туртса кăларчĕ, вĕсене сĕтел çине хучĕ, блокнотран пĕр листа татса илчĕ те çырма хатĕрленчĕ, Марьене малалла калаçтарма тытăнчĕ.

— Кĕперпуçне вырăсла мĕнле калатчĕç çав? Çармăсан районне кĕретчĕ-и-ха вăл.

— Мостовка, теççĕ. Çармăсан районне кĕрет, — терĕ Марье, пытаннă пек, тутăрпа пĕркенсе.

— Вырăсла сана мĕнле чĕнеççĕ?

— Мария Ивановна теççĕ. Мĕншĕн çыратăн эсĕ эп каланисене? — хăраса сиксе тăчĕ хĕр, Якур Иванчă кăранташпа çырма пуçланине курсан.

— Мĕн хăратăн? Эпĕ ахаль çыркалатăп, ялан çыратăп çапла. Манса каясран çеç вăл. Уртемее вырăсла Артемий тесе чĕнеççĕ пулĕ, ашшĕ ячĕ, хушамачĕ мĕнле-ши унăн? — тесе малалла çыпçăнчĕ Якур Иванчă.

— Артемий Ваçилчă, теççĕ. Хушаматне хут çине Питтимĕр тесе ӳкереççĕ. Аслашшĕ ячĕпе Андреев пулать вăл, — тесе каласа пачĕ Марье.

— Ну, вăт-вăт, сӳтĕлчĕ те ĕç. Уртемее пĕлтĕмĕр, санпа та паллашрăмăр. А вырăссем: мĕн çырнине пуртăпа та касма çук, теççĕ, — терĕ те Якур Иванчă йĕкĕлтесерех, хут çине тирĕнсе кăранташне хытă пусса темĕн çыркаласа хучĕ.

— Мĕн çыратăн эсĕ? Тархасшăн, ан çыр. Эпĕ сӳпĕлтетнине вырăна ан хур эс, — тесе сиксе тăчĕ Марье.

Якур Иванчă Марье çине тăрăхласарах пăхса илчĕ те çапла тĕртсе хучĕ:

— Çырăпăр, йăмăкăм, пурне те çырăпăр. Хуçу йĕркеллĕ çын мар сан, таркăн вăл. Эсĕ, çитменнине, хăвна унăн мăшăрĕ тетĕн. Çакна та çырăпăр, — терĕ те кăранташ тытнă аллипе хĕре кăшт юнаса та илчĕ.

— Аптранă енне старик тетĕп. Вăл манпа кăна пурăнмасть-çке, майрасем хыççăн сĕтĕрĕнме юратать. Каллех унпа кăна та мар эпĕ. Унăн ашшĕ малтан манпа пурăнсаччĕ, вăл, карчăкĕ вилсен, мана ачаллах пăсса ячĕ, — терĕ те Марье вырăн çине тĕшĕрĕлсе анчĕ.

— Ашшĕпе те, ывăлĕпе те... Мĕнле намăссăрсем! Мĕнле мăшкăл! — кăшкăрнă пек каласа хучĕ Якур Иванчă, хăй хĕрӳленнине хăй те сиссе илеймесĕр.

— Мăшкăл çав... тĕнче мăшкăлĕ, çĕрчĕ ман пуçăм çитĕнсе çитичченех.

Марье каллех ĕсĕклеме тытăнчĕ.

Якур Иванчă ĕнтĕ вăл йĕнине те пăхмарĕ, мĕн ыйтассине ыйтрĕ. Çапла тĕпченĕ май вăл йĕрекен Марьерен тата виç-тăватă япала пĕлчĕ. «Уртемей ашшĕ халĕ ăçта?» — тесе ыйтрĕ. «Пĕлместĕп. Хусана тытса кайнă, теççĕ. Эпир Уртемейпе маларах тартăмăр, мана вăл йăпатса илсе тухрĕ» тесе ответ пачĕ Марье. «Суккăр старик кам вăл? Ăçтан вăл сире çакланчĕ?» «Вăл ĕлĕкрех кĕсле каласа çӳрекен этем пулнă. Самар таврашĕсем. Уртемей ăна Çĕнкилейре тĕл пулчĕ, вара хăйпе пĕрле çӳреме хушрĕ», терĕ хĕр. «Малашне мĕн тăвас тесе йăпатать сана Уртемей? Ют хутпа кăна, ют çын ятне кăна йышăнса çӳрет пулĕ вăл?» — терĕ Якур Иванчă. «Урал тăвĕ урлă каçăпăр, Мияс теççĕ-и çав... çавăнта ӳкĕпĕр, укçа кăна тăвар — лаша илĕпĕр те старатель пулăпăр, ылтăн тăпри чавалăпăр, турттарăпăр», тесе йăпатать. Хальхи ячĕ унăн Униçĕм, çĕнĕ хушаматне пĕлместĕп», тесе каласа пачĕ Марье. Вăл ирĕксĕр пек çеç калаçрĕ.

Якур Иванчă çырма чарăнчĕ те Марьене виçĕ червонец тыттарчĕ, çурăмĕнчен лăп-лăп çупăрларĕ.

— Тăкаклăх ку сана. Уртемее ан пар. Çӳресен-çӳресен, хăш чухне çул пӳлĕнсе те ларать, Марье йăмăкăм. Пĕлсе çӳрес пулать. Куртăн-и эс: пĕр эртел чăваш ĕçе каять. Вĕсемпе пĕрлешсе ĕçлес кăмăлу пӳлсан, атя вĕсемпе, — тесе Якур Иванчă Марьене кăларса ячĕ.

— Ах, турă, мĕн пулĕ-ши? Тĕрмене хупмĕç-ши мана та? Ĕçрен эпĕ нихçан та тарман та, тиркемен те. Ĕçлекенсем хăйсем манран тарĕç. Ĕç хăй тиркĕ мана... Мĕн кăна курса вилмелле-ши? Пурăнатпăр çав, юхан-суран пек, тĕнчене йĕрĕнтерсе, — тесе такмакласа тухса кайрĕ Марье.

— Ĕçлекенсем никамран та тармĕç, ĕçĕ те никама та тиркемĕ, Марье тăванăм, — тесе Якур Иванчă алăка хупрĕ, йывăррăн сывласа, алăк патне Ахванеç вырăнĕ çине ларчĕ.

Хулпуççийĕсем çинчен патман йывăрăш япала илсе пăрахрĕç тейĕн. Тăн-пуçĕ тинех хăрушă пăтранчăк тĕлĕкрен хăтăлчĕ пулмалла.

Çапла пултăр ĕнтĕ. Пусмăрлă чура йăнăш çул-йĕр çине ирĕксĕр ӳкнĕ пултăр. Хăйĕнче айăп пулсан? Вăл хăй те аскăнлăхпа, наянлăхпа пиçнĕ пулсан? Ăна деформаци асачĕ хуçнă пулсан?» — тесе сĕмленме тытăннăччĕ кăна — алăк уçăлчĕ, Марье кĕчĕ, ерипен тĕпеле иртсе, червонецсене сĕтел çине пăрахрĕ:

— Айван эпĕ, намăса пĕлмесĕрех укçа илсе тухнă. Каçар ĕнтĕ тархасшăн мана, анкă-минкĕ тăманана, — тесе каялла çаврăнса тухса кайрĕ.

Якур Иванчă куçĕсем умĕнчен тĕтреллĕ пăнчăсем ирĕлсе пĕтрĕç. Вăл тăчĕ те йăл-йăл кулкаласа каллĕ-маллĕ уткалама пуçларĕ.

 

VI

Пăрахут, хăйпе хăй силленсе, ăмăрне мăнкăмăллăн малалла ывăтса, пристанъ патне çывхарчĕ. Тин кăна тухнă хĕвел шыв çине ӳркенчĕклĕн пăхкаласа, йăлтăркка урисемпе çĕр çине пусать, ту кукшисене, ешерсе çитнĕ-çитмен çăка вăрманĕсене ылтăн çутине пĕрĕхет, хула çурчĕсен симес-кăвак тăррисене, чиркӳсен-меçĕтсен шăвăç тăррисене куçа йăмăхтармалла вылятать.

Палуба çинче, решетке çумне таянса, симĕс ,шел пĕркеннĕ кăлкан çӳçлĕ хĕрпе çутă тӳмеллĕ этем тăраççĕ. Вĕсем ирхи пилпе куç умĕнчи иле-ме ытараймасăр пăхаççĕ. Вĕсен çывăхĕнче чечен тумланнă виçĕ йĕкĕт. Ехĕлтетсе кулса, ачасем ытти халăха хăйсем çине пăхтараççĕ. Кăмăллă вырăнта ларать-çке Ĕпхӳ хули, çав тĕлĕшпе сайра хула унпа танлашма пултарать.

Аялтан, инçе те мар, пристань таврашĕнче, вĕçĕмсĕр хăлăх пасарланать, унта-кунта чупкалать. Пăрахут ӳхĕрсе ячĕ, пĕрре такама ылхавлăн юнаса, тепре тарăхса йыхăрса уларĕ, пур уратăрана чĕтретрĕ. Кантур варринне этем йĕп чикме те вырăн хăвармасăр чăтлăхланнă. Пăрахут пырса çитрĕ — нимĕн ăнкарса илме çук шăв-шав пуçланчĕ.

— Эй, эсĕ, чалкăна меллерех ывăтса пар, каллех тивертсен, пуçна пăрăп, — тесе кăшкăрни илтĕнет пĕр тĕлте.

— Эсĕ ăçталла çул тытатăн? Стерлитамака тетĕн-и? Вара вĕт шыв чакма пуçларĕ, çурма çултан каялла таврăнмалла ан пултăр. Анса юлмалла пĕреххут, типĕ çулпа кайăн, — тесе ӳкĕтлесе çĕмĕрĕлни ян çурать тепĕр тĕлте.

— Эй, Иван! Хутаç, кĕпе-йĕм чикни, санпа-и? Эпĕ тупаймарăм, вăрламарĕç-и ăна? — тесе кăшкăрать пĕри тата тепĕр тĕлте.

Тухмалли-кĕмелли пăрахма ĕлкĕреймерĕç — пăрахут хĕрринче чăри-чари кăшкăрашни ян çурчĕ. Çывăхрах тăракан этемсем çаврăнса пăхма та ĕлкĕреймерĕç — пĕр арçын пăрахутăн нăрăс пек тăвăр хĕрринчен кантурăн вĕçĕнчи хĕррине ялт сикрĕ те, михĕ куписемпе пичкесем хушшинчен упаленкелесе, кантурăн тепĕр хĕрринелле тарса çухалчĕ.

— Тыт ăна, тыт! Вăрларĕ те, тарать вăл! — имшеркке ватă сасăпа çухăрса ячĕ çавăнтах пĕр этем. Унччен те пулмарĕ, çав пăрахутăн иăрăс пек тăвăр хĕрринченех пĕр хĕрарăм кантур еннелле ялт сикрĕ те кантур çине лекеймерĕ, шыва шаплатса ӳкрĕ.

— Путать вĕт, путать! Вĕрен ывтăр, шерте пăрахăр часрах! — тесе çухăрашма пуçларĕç кантур пуçне пырса çитнĕ этемсем.

— Сурăх кĕтĕвĕ пек айкашаççĕ, кĕпер пăрахасса та кĕтесшĕн мар, — текелесе тăчĕç малта Якур Иванчăпа Ахванеç. Вĕсене икĕ енчен çапса хĕссе хупланă та, вĕсем пуçĕсене те ниçталла пăркалаймаççĕ.

Кĕпере хыврĕç, этемсем кĕрлесе кĕпер урлă ыткăнчĕç. Ахванеç билетне те кăтартса чăрманмасăр, кантур патĕнчи çынсем хушшине чикĕнчĕ. Якур Иванчă ун хыççăн чăмрĕ. Ахванеçе вăл кантур пулĕмĕн кантăкĕ умĕнче хăваласа çитрĕ.

— Эх, Ахванеç, тарчĕ пулать леш усал. Каларăм сана унпа пĕрлерех тух тесе. Эсĕ ав: «Малтан тухса çулне пӳлетĕп», терĕн. Пӳлтĕн. Шыва чăмаканни Марье пулнă, хам куçна хам куртăм, — терĕ Якур Иванчă, куçĕпе хăйне кĕтсе илмелли çынсене шыраса.

— Мĕнле вара? Эхер те леш хурахĕ тарса ӳкрĕ пулсан, хама хам нихçан та каçармастăп, — терĕ Ахванеç тарăхса ним тăва пĕлмесĕр йĕри-тавра пăхкаласа.

— Ну, нумай ан чăрман. Ав мана кĕтсе тăраканнисем. Сан машину та курăнать ав, — терĕ те Якур Иванчă малалла сулăнчĕ.

— Билечĕсем, докуменчĕсем йĕркеллĕ пулĕ санăн? Вĕсене кăтарт. Манăн блокнот çыруне пар, хăй кайрĕ, те. Кирлех пулсан, службăран тата çырса ярăп, халĕ унпа çалланма вăхăтăм çук.

Якур Иванчă çынсем хушшинче çухалчĕ. Чăвашсем пăрахут çинчен кĕшĕлтетсе тухрĕç. Ахванеçе пырса сырчĕç.

Ят:
Хăвăр шухăша çырса пĕлтерĕр:

Ă ă Ĕ ĕ Ç ç Ÿ ÿ Ӳ ӳ « ... » —

Хаклав:

Шухăшĕ: --...вăйсăр...мухтамаллах   мар...вăйлă
Чĕлхе илемлĕхĕ: --...илемсĕр...чаплах   мар...илемлĕ
Содержанийĕ: --...ăшах...вăтам...тарăн