Тупа тунă чухне

Владимир Бараев | Сăвă | 1941 | 4 240


Ылханлă фашистсем Мускав çине тапăнса килне чухне Малоярославец патĕнче N-лĕ çар шкулĕнче вĕренекен курсантсем вăйлă çапăçрĕç. Вĕсем çинчен тыткăна илнĕ нимĕçсем: «Хĕрлĕ юнкерсем пулман пулсан, эпир тахçанах Мускава çитмеллеччĕ», тенĕ. Çав çапăçура чăваш курсанчĕсем те нумаййăн пулчĕс, вĕсем паттăррăн çапăçса хăйсен пултарулăхне кăтартрĕç. Шупашкарта пединститутра вĕреннĕ А. Марков хытă аманнă пулсан та çапăçуран тухмарĕ, вăл темиçе тăшмана пĕтерчĕ. Кăкăрĕнчен аманнă Я. Зверев та стройран тухмарĕ. Иккĕмĕш хут аманнă Ст. Шарков, халран кайнă пулсан та, çитерес хута тивĕçлĕ çĕре çитерчĕ. Октябрĕн 7-мĕшĕнче шкулти курсантсем (пулас лейтенантсем) присяга пачĕç. Çак сăввăма чăваш курсанчĕсене сума суса çыратăп.

Владимир Бараев курсант.

 

Хĕвел тухать хĕрелсе

Хула сачĕ çумĕнчен,

Паслă турат çийĕнче

Ылтăн-кĕмĕл тĕрлесе.

 

Ирхи сывлăм евĕрлех

Илĕртеç куçа вĕсем.

Çичĕ шурă чатăр пек,

Щурă пурçăн çулçăсем

Çурнă тейĕн çеçкине.

 

Чыс хуралĕ як ĕрет

Садăн икĕ енĕпе.

Геройла тăраç вĕсем

Чап-хисеп ялавĕпе.

 

Аслă Атăл хумĕ пек,

Умлăн-хыçлăн, йĕркипе,

Утса пыраç йĕкĕтсем

Пусма-тавар хулипе1

 

Ăшă, çăмăл тумĕсем

Кашни паттăр çийĕнче.

Çĕршыва тупа тума

Площаде кĕреç вĕсем.

 

Сăмах илет комиссар,

Чăн таса тупа çинчен

Вăл каланă сăмахсем

Юлчĕç чĕре тĕпĕнче.

 

Куç умне килсе тухаç

Автоматлă нимĕçсем,

Ӳсĕр куçпа çуйăхса

Хĕрсен ятне çĕртнисем,

Чĕчĕ ачи аллинчен

Сахăр туртса илнисем,

Ватă старик уринчен

Çăмат хывса илнисем...

Ашкăнаймăр нумайччен,

Хуçăк шăллă йытăсем!

 

Сăмак калать комиссар

Хĕрлĕ паттăрсем çинчен,

Арăслан пек çапăçса

Пуçне хунисем çинчен,

Харсăр гварди çарĕсем,

Аçа-çиçĕм пек пырса,

Хураха çапни çинчен

Е хăватлă партизан,

Руслан пек тухса, пĕччен,

Темиçе тăшман пуçне

Касса турани çинчен,

Фашист каçан кĕперсем

Шыв тĕпне сикни çинчен,

Вилĕм поезчĕ çултан

Хирĕнсе кайни çинчен,

Тăван çĕршыв тăшманне

Вут жыпса илни çинчен.

 

Хĕвел шăвать ерипен

Хула сачĕ çумĕнчен.

Комиссар сăмах вĕçлет

Чăн таса тупа çинчен.

 

Аслă гимн кĕрлесе

Таçта инçете каять.

(Вăй-хават туйса илет

Çавă юрра илтекен).

 

Эп тăратăп йĕркерĕ.

Шуса иртеç шухăшсем,

Пĕтем çĕршыв илемне

Куç умне кӳреç вĕсем.

Ав, ыр сунаç колхозне

Сарă тулă пуçĕсем;

Арыксем юхса выртаç

Шурă мамăк уйĕнче;

Пулăсем чăмса çӳреç

Аслă тивĕс-кӳлĕре;

Никам пухса пĕтес çук

Мерчен ылтăн-кĕмĕлĕ,

Кармашаççĕ пĕлĕте

Тимĕр-хурçă тăвĕсем,

Сĕм вăрман кашлать хуллен,

Пакша мăйăр шĕкĕлчет,

Вĕçне-хĕрне тухас çук

Пин çеçкеллĕ улăхсем,

Кĕрчемелĕх пыл пухаç

Унта вĕлле хурчĕсем;

Вăй выляççĕ, савăнаç

Ялти çамрăк-кĕрĕмсем,

Аслă партие мухтаç

Юрри-кĕввинче вĕсем,

Ма тесен вăл — сад хуçи

Аслă Совет çĕрĕнче.

 

Эх, çĕршывăм, эх, аннем,

Чăн тулли кĕрекӳнте

Эп мĕн çеç-ши астивмен

Хамăн çамрăк ĕмĕрте?

Çавăнпа та шеллеместĕп

Саншăн чунăмпа юна,

Темле хаяр вут ăшне

Сунтерме кĕрсе чăмам!

Чăн телейлĕ кунăмра

Эп тупа тăвап кунта,

Саншăн пин хут хатĕр эп

Харсăр пуçăма хума!

 

Хаяр тăшман, вăрă пек,

Килчĕ пирĕн çĕршыва,

Вăл шутларĕ çаратма

Пирĕн ырлăх-пурлăха,

Вăл шутларĕ пĕтерме

Пирĕн аслă халăха,

Ялсенчен тĕрме тума

Пирĕн валли — кăлăхах.

Ĕç тухмарĕ вăрăсен,

Каялла чакать тăшман.

Кам пултарĕ çĕнтерме

Çакă паттăр халăха?

Вăл, хăлат пек çĕкленсе

Чул хӳме пулса тăрсан,

Тăшман çурчĕ çамкине

Вăйлă пырса çапăнсан.

 

Пирĕн аппа-йăмăка

Тăшман илчĕ уйăрса.

Пĕтĕм Тăван çĕршыва

Мăшкăл тума шухăшлать.

Çук, пулмаств вăл ĕмĕрне,

Гитлер ахаль аташать:

Хура çĕлен амансан,

Чăшкăрсан та сăхаймасть.

Вăл аманчĕ Ростовра,

Вăл аманчĕ Тихвинра,

Çийĕ аскăнчăк пуçне

Хăй хускалнă Берлинра.

Анчах çĕр хут хаяррах

Тискер кайăк амансан,

Ăна сывлăш парар мар

Пуçне ватса, тураса.

Ан тив, ӳсчĕр куписем

Шăннă фашист виллисен,

Ан тив, юхчăр кĕвĕлсе

Вĕсен хура юнĕсем!

Аслă Совет çĕрĕнче

Пĕр тăшман та юлмиччен

Хĕçе йĕнне чикер мар!

Шит те калла чакар мар!

Çавăн пек хушать çулпуç

Аслă Мускав хулинчен.

Пĕлме çук, тен, тусăмсем,

Юнлă вăрçă хирĕнче

Чăн-чăн паттăр юлнă пек

Юлма тивĕ пирĕн те.

 

Çавăн пек пулас пулсан,

Вилĕм мар вăл — чăн телей,

Ма тесессĕн ĕмĕре

Пире манмĕç тĕнчере.

Хĕрлĕ паттăрсем çинчен

Юрă хурĕç сăвăçсем.

Вăхăт иртĕ — ятсене

Çырĕç ылтăн тĕрĕпе.

 

Иваново, декабрĕн 20-мĕшĕ 1941 çул.

 
1 Иваново хули

add comment Çĕнĕ комментари хуш


Ят:
Хăвăр шухăша çырса пĕлтерĕр:

Ă ă Ĕ ĕ Ç ç Ÿ ÿ Ӳ ӳ « ... » —
Хаклав:
Шухăшĕ:
Чĕлхе илемлĕхĕ:
Содержанийĕ: